2021 yılı değerlendirmesi
2021 değerlendirmesini tam bir sene gecikmeyle yazıyorum. Neden atladım acaba? Atlamamışımdır da zamanı değildir, dile gelmek için. Doğru zaman şimdidir. Notlarım aşağıda…
Su Terbiyesi!
En önemli adım “su terbiyesi” adını verdiğim uygulama idi. Araziyi aldığımız günden itibaren yaz dönemi sulanmaya alışkın zeytin ağaçlarımıza bir disiplin kazandırmak, geçmişini, köklerini, ciddi anlamda köklerini hatırlatmak istedim. Damlama sulama ile hazır lop gelen, geçirgen toprağımızdan hızla kayan suyu neredeyse sıcak günlerde haftada üç kez veriyorduk. 180m derinde artezyen kuyumuz, debisi kuvvetli, kalitesi iyi ve kısa vadede sorun yaratmayacak kaynağımız var.
Suyu ihtiyacı kadar seven, suda olmayı sevmeyen zeytin ağacı doğada kendi başına büyüdüğünde köklerini uzatıyor. Bütün ağaçlar yapıyor bunu. Fidan dikilen ve damlama sulamaya alışan ağaçlar ise birer “apartman çocuğu”. Sokakta oynamayı öğrenmemiş, kendi başının çaresine bakmayı bilmeyen çocuklar gibi.
Küçük Menderes havsa sularının azaldığı, kuyusu 60-70m derinde olan çiftçilerin suyunun bittiğini duyar oldum. Bu yaklaşan tehlikenin alarmı aslında. Su varsa hayat var! Bahçeye bakıyorum, sadece zeytin ağaçları değil kocaman bir hayat çemberi yarattık. Çiçekleri, meyve ağaçları sebzeleri, köpekleri, kuşların arıları, böcekleri, tavuklarıyla gördüğümüz ve görmediğimiz türlü canlısıyla kocaman bir yaşam. Su ile birbirine bağlanan.
İşte ben biraz da sert bir müdahale ile çok kısa sürede apartmanda yaşayan bu çocukları doğaya saldım. Suyu kendiniz bulun dedim. Haftada 3 kere açtığımız damlamayı ayda bir kere açtım. Kendimi herşeye hazırlamıştım. Bazı ağaçlar ölebilirdi. Darbe alabilirdi. Meyve ağaçları sorun yaşayabilirdi. Ancak, ben başlarındayken ve kontrol ediyorken bunu yapmak, su krizinde çaresizlikten daha iyidir diyerek devam ettim. Haziran, temmuz ve ağustos aylarında ayda 1 kez suyu açtık. Bizim buralarda hava çok sıcak olur Güneye bakan (zeytin çok sever) arazimiz bütün gün güneş altındadır. Eğimli arazimizin her zaman hakim kuzey rüzgarı (zeytin rüzgarı sever) vardır. Ve o rüzgar ne yazık ki karadan topladığı sıcak havayı üfler bize. Ve düşünün suyu kesmişiz, güneş tepede, sıcak rüzgar kavuruyor.
İçimde endişe yoktu diyemem. Fatih ‘aç şu suyu’ diye ısrar ettiğinde bile dönmedim kararımdan. Eylül ayı gelince gece gündüz ısı farkları düşünce, nem artınca, toprağın suyu tutma kapasitesi görece artınca ayda 2-3 kez suyu açtık. Buharlaşmayacak nasılsa diye.
Velhasıl, 2021 için en önemli km taşı “su terbiyesi”dir. Alnımızın akıyla geçtik. Ağaç ölümüne kendimi hazırlamıştım ama çok şükür hepsi sağ. Hasar aldılar mı? Aldılar. Nasıl mı? Beden yeni düzene ayak uydurmak için gücünü topladı, bir yere odaklandı ve köke çalıştı. Bu nedenle dallarda yaprak seyrelmesi oldu. Meyvesi biraz azaldı. Ağaç hayatta kalma mücadelesi verdi. Seçim yapmak zorundaydı, ayakta kalmayı seçti. Tabiata hayranım. Ve çözümünü buldu.
Organik Madde ve EM (Etkin Mikrobiyoloji)
Son yılları toprağın organik maddesini artırma, EM ile ağacı destekleme, topraktan besin alma kapasitesini güçlendirme, mikoriza mantarı uygulamasıyla köklerin iletişimini, besin ağı gücü artırma, faydalı böcekler için çiçekler falan derken bahçemizde artan kuş çeşidini, uğur böceklerini, yusufçukları görebiliyoruz. Karatavukların yuvalarında artış var seviniyoruz.
Onlarca faydalı bakteriyi toprağa veriyoruz. Damlama ile belli oranlarda EM uyguluyoruz. Köklerin daha fazla besin ve su çekmesine, ağacın bütünsel güçlenmesine yardımcı olan doğal bir uygulama. Ben çok faydasını gördüm. Renginde, canlılığında gelişme oldu. Su terbiyesi yaptığım dönemde belki ayakta kalmalarına sebeplerden biridir. Çünkü damlamayı açmasak bile sırt pompası ile yapraktan uygulamayı haftada bir yaptık.
2020 yılında fazlaca görülen mantar hastalığın geçmesinde de etkin olduğunu hissediyorum. Özellikle toprağın daha fazla su tuttuğu (yağmurlar sebebiyle) güney batı bölgesinde sıklıkla rastladığımız mantari hastalık ve sarı yaprak görüntüsünün neredeyse kaybolduğunu söyleyebilirim. Aşağıdaki yapraklar 2020 yazından… Şimdi ağaçlarımızın sağlığı iyi. (EM, mikoriza mantarı, doğal gübre, kes-bırak malç, faydalı böceklerin artışı… gibi pek çok uygulamanın yardımıyla) Kullandığımız Em: http://www.saionem.com/
Karatavukların Yuvaları
Bahçemizde kuşların çeşitlerinde ve sayılarında artış gözlemlediğimi yazmıştım. Karatavuklar mesela. Hem çoğaldı hem yuva yapmaya başladı. Kendi siyah, gagası turuncu bu güzel sesli kuşun yumurtası da mavimtrak. Ve Karatavukları neden önemsiyorum Vikipedia’dan alıntıyı buraya bırakıyorum:
“Doğada zeytin meyvesini sevenler sadece insanlar değildir. İnsanların bu konudaki rakipleri karatavuk (Turdus merula) adı verilen küçük siyah renkli kuşlar. 24–25 cm boyunda ve simsiyah tüylerle kaplı olan ve gagaları sarı- kavuniçi renkli olan bu sevimli kuşlar zeytin meyvelerini çok severler. Bu meyveleri bir çırpıda yutan bu kuşlar kursaklarında zeytinin etli kısımlarını sindirirler. Ancak, onlar da bizim gibi odunsu yapıda olan zeytin çekirdeklerini sindiremezler ve dışkılama yoluyla sindiremedikleri çekirdekleri dışarıya atarlar. İşte sadece bu karatavukların kursağından geçmiş olan zeytin çekirdekleri toprağa düştüğünde çimlenebilir. Çünkü karatavuk kursağındaki küçük taşlarla ve sahip olduğu kuvvetli asitlerle zeytin çekirdeklerinin odunsu kabuğu, sindirim sırasında incelir ve yumuşar. Bu yüzden de karatavuklar tarafından kabukları inceltilmiş ve yumuşatılmış çekirdekler toprağa düştüğünde çimlenebilir. Karatavuklar sahip oldukları bu özellikleri nedeniyle zeytinlerin tohum dağılımı ve çimlenmesi için çok önemlidir. (Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Karatavuk)
Sanatsal dokunuşlar
Atölyemizin kapısına yine sanatsal çalışma yaptık. Yine Boyasever ile. Canım Şükran (Ünal) yüreğiyle boyadı, harika bir çelenk resmetti. Masalarımız, sandalyelerimiz, atölye binamızın iç tasarımı, el yapımı fayanslar derken zarif ve doğal bir alana dönüştü. Enerjisi çok yüksek!
Aklımızda kalan önemli başlıkları buraya arşivlemiş olduk. Ufak ama faydalı adımlarımıza devam ederek yaşıyoruz. Gücümüz yettiğince,
Sevgiyle kalın,
Armağan
Ocak 2023
